Mai Thanh Lam — Sat, 30 Jul 2016 12:11:50 +0000

GS Ngô Bảo Châu quan niệm giá tr�?của một con người không th�?đánh giá dựa trên tiêu chí giỏi điều gì đó, mà còn căn c�?vào rất nhiều phẩm chất khác nhau.

GS Cédric Villani và GS Ngô Bảo Châu tr�?lời câu hỏi của báo chí v�?quan điểm đối với k�?thi THPT quốc gia, v�?việc phát triển những năng khiếu toán học.

Là người thành công, GS Ngô Bảo Châu khuyên gì với những thí sinh trượt đại học năm nay?

�?GS Ngô Bảo Châu: Mỗi người sinh ra mỗi khác, có những mối quan tâm, có kh�?năng khác nhau.

Tôi xin k�?một câu chuyện như th�?này: Hôm trước, Viện nghiên cứu cao cấp v�?Toán đã h�?tr�?đ�?sinh viên t�?chức thi toán mô hình cho học sinh. Tôi v�?nước và được tham gia buổi chấm điểm cuối cùng, trong đó có bài toán v�?trồng cây, tưới cây. Tôi thấy có những bạn chuyên toán, yêu toán thích toán, nhưng không quan tâm đến cây cối mà ch�?quan tâm tới việc chứng minh kh�?năng toán của mình.

Trong khi đó, có những bạn không giỏi toán bằng, nhưng thực s�?quan tâm đến việc làm sao tưới cây tốt nhất. Những bạn này đưa ra lời giải chưa hoàn hảo v�?toán học, nhưng rất thú v�?v�?việc tưới cây.

GS Ngô Bảo Châu và GS Cédric Villani tại buổi Tọa đàm v�?phương pháp giáo dục, làm th�?nào đ�?chuyển lửa trong giáo dục, tối ngày 24/8/2015

Giá tr�?của một con người không th�?đánh giá dựa trên tiêu chí giỏi điều gì đó, mà còn căn c�?vào rất nhiều phẩm chất khác nhau. Nền giáo dục chúng ta hướng tới cần phải đa dạng đ�?cho mỗi đứa tr�?phát triển phẩm chất của bản thân. Nền giáo dục cần cho phép phẩm chất đó được th�?hiện đ�?khi lớn lên phẩm chất của đứa tr�?tr�?thành một tác phẩm nào đó trong cuộc đời.

Quay lại chuyện đi học, tôi thấy rằng tàn dư của xã hội phong kiến say sưa bằng cấp dẫn đến việc mọi người đều coi trọng bằng đại học. Nhưng một bạn tr�?hoàn toàn có cuộc sống nhiều ý nghĩa, có công việc nhiều niềm vui, mà không nhất thiết phải có bằng đại học.

Còn với những thí sinh trúng tuyển đại học nhưng không đúng với ngành ngh�?mong muốn thì sao, thưa giáo sư? Các em nên thay đổi giấc mơ của mình hay chấp nhận thực tại?

�?GS Ngô Bảo Châu: Vì một s�?trục trặc trong tuyển sinh, nên một s�?thí sinh ch�?cần đ�?đại học mà không nhất thiết phải vào ngành mình mong muốn. Tôi cho rằng đó là điều đáng tiếc.

Tôi hy vọng các trường đại học có s�?mềm dẻo, cho phép sinh viên được chuyển ngành, chuyển khoa đ�?vào đúng ngành mà các em yêu thích, có phẩm chất và năng lực đ�?học.

Việt Nam có nhiều người giỏi, có kh�?năng đặc biệt v�?Toán học, có th�?theo đuổi sâu v�?Toán và các ngành khoa học t�?nhiên. Nhưng thực t�?cuộc khống khiến rất nhiều bạn tr�?đã t�?b�? Các Giáo sư có giải pháp nào đ�?h�?tr�?các em theo đuổi đam mê?

�?GS Ngô Bảo Châu: Tôi không phải là nhà toán học Việt Nam duy nhất thành danh trên th�?giới. Các nhà toán học Việt Nam nổi danh trên th�?giới không quá nhiều nhưng cũng không phải là ít. Tôi có những đồng nghiệp có s�?nghiệp rất tốt tại các trường đại học, có những đồng nghiệp tr�?hơn tôi đã có s�?nghiệp rất rạng r�?

Đúng là có thực t�?hiện có nhiều học sinh có kh�?năng trong lĩnh vực toán học nhưng chọn việc khác. Đó là điều không may.

Những gì mà tôi và các đồng nghiệp đang làm hiện nay như sáng lập Viện nghiên cứu mới, t�?chức các khoá học bồi dưỡng kiến thức cho học sinh, tìm kiếm và cấp học bổng đ�?học sinh yêu toán có nhiều cơ hội hơn, tham gia trao đổi tại nước ngoài�?cũng là đ�?giải quyết thực trạng đáng buồn đó.

Tôi nghĩ trong cuộc sống có những điều không may xảy ra, những điều chúng ta nên là làm nhiều nhất có th�?đ�?các bạn yêu khoa học được thực hiện giấc mơ của mình. Tôi, và có nhiều người nữa như anh Vũ (giáo sư Dương Nguyên Vũ, Giám đốc Viện John Von Neumann, ĐHQG TP.HCM), luôn làm việc với tinh thần đó, phấn đấu theo hướng này này đ�?h�?tr�?các bạn tr�?

GS Cédric Villani: Một nghiên cứu của M�?đã xếp ngh�?toán là cao quý nhất trong s�?200 ngh�? vì đây là ngh�?có tương lai nhất, có mức tăng trưởng, cơ hội phát triển và kh�?năng ứng dụng cao nhất.

Nhưng chúng ta không th�?khuyến khích sinh viên học toán nếu không có đầu ra. Bên cạnh việc tạo cơ hội cho sinh viên học tập như GS Ngô Bảo Châu đã nói, còn cần phải phát triển những ngành công nghiệp mũi nhọn, những ngành ngh�?ph�?tr�?mới có đất cho sinh viên học toán.

Cần phải tiến hành song song c�?hai hướng này.

GS Ngô Bảo Châu từng nhận định B�?GD-ĐT rằng b�?khối chuyên �?cấp 2 là điều đáng tiếc. Hai ông có th�?chia s�?quan điểm của mình v�?điều này?

�?GS Ngô Bảo Châu: Không ch�?mình tôi mà rất nhiều người trong cộng đồng toán học đều phiền lòng vì quyết định b�?h�?thống chuyên cấp 2.

Tôi cảm giác có quan niệm chung của xã hội đã đ�?dấu ấn trong quyết định của B�?GD-ĐT rằng học sinh chuyên là “gà chọi�? Tôi thấy đó là quan niệm phiến diện. Tôi biết những người học sinh chuyên toán và tôi không thấy h�?là “gà công nghiệp�?tí nào.

Quan điểm của tôi v�?giáo dục là trong điều kiện cho phép, xã hội chúng ta tạo điều kiện đ�?con em mình phát triển những phẩm chất của bản thân.

Nhiều người nói �?Pháp, M�?không có trường chuyên �?h�?đã nhầm. �?M�?cũng có những mô hình trường giống trường chuyên, tuyển sinh gắt gao, chương trình học nặng, có s�?tranh thi đua lớn. Có trường có hàng chục cựu học sinh sau này được giải Nobel.

GS Cédric Villani: �?Pháp cũng có những cuộc tranh luận sôi nổi v�?trường lớp chuyên.

Thường có hai nhận xét chính v�?lớp chuyên. Th�?nhất là chúng ta yêu cầu học sinh học chuyên quá sớm nên s�?sau này các em ch�?biết môn chuyên đó. Nhận xét th�?hai là trường chuyên khiến những học sinh này b�?tách biệt với cuộc sống, khó hoà nhập với những thành phần còn lạic ảu xã hội.

Nhưng trường lớp chuyên có những thuận lợi nhất định. Nó giúp các bạn tr�?tập trung vào môn học mũi nhọn, phù hợp với đam mê của mình.

Và bên cạnh đó là niềm đam mê của giáo viên �?người truyền tải kiến thức. Động cơ và niềm đam mê bao gi�?cũng quan trọng hơn k�?luật hay quy định.

Vì vậy, trường lớp chuyên giúp chúng ta nuôi dưỡng s�?đam mê rất tốt.

Còn khía cạnh khác phải nói tới đó là tính trừu tượng của ácc b�?môn như toán lý thuyết.

Tôi nghĩ rằng tất nhiên nếu học sinh học cái gì c�?th�?hay thực tiễn thì cũng tốt thôi, có th�?khuyến khích. Trong những lớp chuyên chúng ta hoàn toàn cho học sinh học tốt v�?c�?lý thuyết và thực hành. Chúng ta cần có s�?trộn lẫn hài hoà giữa lý thuyết và thực hành. Và điều này có th�?áp dụng tốt �?lớp chuyên.

GS Ngô Bảo Châu – c��c trang c??c nh�� v?n